
Belediye başkanı, belediye tüzel kişiliğinin başı ve yürütme organıdır. Belediye başkanı, sözlük anlamı itibariyle “belediye teşkilatını yöneten kimse” demektir. Belediye başkanı, belediyenin üst yöneticisidir. Seçimle işbaşına gelmesi hasebiyle, siyasi kimliği olan kamu görevlileridir.
Belediye başkanları, belediyelerin en büyük amiri olmak, belediye teşkilatını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak, belediye tüzel kişiliğini temsil etmek gibi birçok görev ve yetkiyle donatılmıştır.
Belediye başkanlarının, bu görev ve yetkilerinin yanında bu sıfatlarıyla birleşmeyen görevler olduğu gibi, gerek görevleri sırasında gerekse başkanlıktan ayrıldıktan sonra belli bir süre devam eden yasaklılıkları vardır.
İşte bu yazıda, belediye başkanlığı ile birleşemeyen ve belediye başkanlarının görevde veya görevden ayrıldıktan sonra yapamayacağı işler incelenecektir.
2. BELEDİYE BAŞKANLIĞI İLE BİRLEŞEMEYEN GÖREVLER
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un değişik 17 nci maddesine göre, belediye başkanlığı ile;
Milletvekilliği,
İl genel meclisi üyeliği,
Belediye meclisi üyeliği,
Köy muhtarlığı,
Mahalle muhtarlığı,
bir şahıs uhdesinde birleşemez.
Bu görevlerin birisinde bulunanlardan bir diğerine (belediye başkanlığına) seçilenler, seçim sonuçlarının kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 15 gün içinde tercih haklarını kullanırlar. Bu süre içinde tercih haklarını kullanmayanlar, belediye başkanlığını reddetmiş sayılır.
Belediye başkanlığı ile bakanlık görevinin birlikte yürütülemeyeceği Danıştay kararı ile açıklığa kavuşturulmuştur. Ayrıca, milletvekili adayı olabilmek için belediye başkanının görevinden istifa etmesi gerektiği 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 18 inci maddesinde belirtilmiştir.
Milletvekili adayı olmak isteyen belediye başkanının, genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce, seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak yedi gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamayacakları ve aday gösterilemeyecekleri 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun 18 inci maddesinde belirtilmiştir.
Cumhurbaşkanlığına adaylığına gelince; 6271 sayılı Cumhurbaşkanlığı Seçimi Kanunu’nun 11 inci maddesine göre, Cumhurbaşkanlığına aday olan belediye başkanı ve belediye meclisi üyeleri aday listelerinin ilan edildiği tarih itibariyle görevlerinden ayrılmış sayılır.
* Belediye başkanlarının, milletvekili seçiminde aday olabilmek için istifa etmesi gerekir mi ?
Belediye başkanı iken milletvekili seçiminde aday olabilmek için başkanlıktan istifa etmek gerekmezken, 27.10.1995 gün ve 4125 sayılı Kanun’la, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile Siyasi Partiler Kanunu ve Milletvekili Seçimi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, milletvekilliği seçiminde aday olabilmesi için bir belediye başkanının, başkanlıktan istifa etmesi koşulu getirilmiştir. Nitekim, 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu’nun yukarıda sözü geçen 4125 sayılı Kanun’la değişik 18 inci maddesi, “.... aday olmak isteyen belediye başkanları ... ile belediye meclisi üyeleri, il genel meclisi üyeleri, genel ve ara seçimlerin başlangıcından bir ay önce, seçimin yenilenmesine karar verilmesi halinde yenileme kararının ilanından başlayarak 7 gün içinde görevlerinden ayrılma isteğinde bulunmadıkça adaylıklarını koyamazlar ve aday gösterilemezler.” hükmünü taşımaktadır.
Söz konusu yasa hükmüne göre; belediye başkanlarının milletvekili seçiminde aday olabilmek için istifa etmeleri gerekir.
3. BELEDİYE BAŞKANLARININ YAPAMAYACAĞI İŞLER
Belediye başkanları, bazı görevlerini görevleri sırasında yapamayacakları gibi, bazı görevlerini de, başkanlıktan ayrıldıktan sonra belli bir süre devam eden yasaklılık nedeniyle yapamazlar. Bu görevler şöyle sıralanabilir:
▪Belediye başkanlarının, başkanlıktan ayrıldıktan sonra bazı işler için devam eden yasakları
2.10.1981 tarihli ve 2531 sayılı Kamu Görevlerinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Yasa'ya göre; belediyelerde ve belediyelere bağlı daire, idare, kurum ve kuruluşlarda aylık, ücret veya ödenek almak suretiyle görev yapmış olanlar, bu yerlerdeki görevlerinden hangi sebeple olursa olsun ayrılmaları durumunda, ayrıldıkları tarihten önceki iki yıl içinde hizmetinde bulundukları daire, idare, kurum ve kuruluşlara karşı ayrıldıkları tarihten başlayarak üç yıl süreyle, o daire, idare, kurum ve kuruluştaki görev ve faaliyet alanlarıyla ilgili konularda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, taahhüde giremezler, komisyonculuk ve temsilcilik yapamazlar. Özel kanunlardaki yasaklayıcı hükümler saklıdır.
Buna göre; belediye başkanları, herhangi bir nedenle belediye başkanlığından ayrıldıkları tarihten itibaren 3 yıl süreyle belediyelerde doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, komisyonculuk ve temsilciliği yapamazlar.
Bu konuda 5393 sayılı Belediye Yasası'nın 28 inci maddesinde de hüküm bulunmaktadır. Bu hükme göre, belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.
2531 sayılı Yasa'daki süre 3 yıldır. Bu duruma göre hangi hüküm uygulanacaktır ?
2531 sayılı Yasa, özel kanunlardaki yasaklayıcı hükümleri saklı tuttuğundan, 5393 sayılı Yasa'nın özel bir yasa olması ve sadece belediye başkanları ve meclis üyelerine özel hükümler içermesi nedeniyle, belediye başkanlarının görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren iki yıl süreyle belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremeyeceği, komisyonculuk ve temsilcilik yapamayacağı ve herhangi bir görev alamayacakları kanaatindeyiz.
▪ Belediye başkanları noterlik yapamazlar.
18.1.1972 tarih ve 1512 sayılı Noterlik Yasası'nın,"Noterlik görevi ile birleşmeyen ve noterlerin yapmaktan yasaklı oldukları işler” başlığını taşıyan 50 nci madde hükmüne göre, hiçbir hizmet ve görev noterlikle birleşemez. Bu nedenle, belediye başkanlarının noterlik yapması mümkün değildir.
▪ Belediye başkanları ücret karşılığında bir işte çalışmazlar.
Belediye başkanları, ücret karşılığında bir işte çalışamazlar. Bu hususta Danıştay'ın çeşitli kararları da bulunmaktadır. Ancak, şirket ortaklığı bu yasak kapsamında değildir.
▪ Belediye başkanları belediye aleyhine dava alamazlar.
5393 sayılı Yasa'nın 28 inci maddesine göre; belediye başkanı görevi süresince ve görevinin sona ermesinden itibaren 2 yıl süreyle, belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz.
Bu kurala aykırı hareket edilmesi durumunda, üyelik sıfatları kalkmaz. Konu ile ilgili olarak eski 1580 sayılı Yasa'nın 29 uncu maddesine dayanılarak verilen Danıştay 3. Dairesi’nin 14.9.1965 gün ve E.1963/313, K.1965/285 sayılı Kararı'nda, fiilen belediye başkanı veya üyesi bulunan kimselerin 29 uncu maddeye aykırı hareketleri halinde üyelik sıfatlarının kalkmayacağı, aykırı hareketlerin giderilmesi yoluna gidileceği belirtilmiştir.
Ayrıca, bu konuda 1136 sayılı Avukatlık Yasası'nın 11 ve 12 nci maddelerinde 5393 sayılı Yasa'ya paralel bir hüküm bulunmaktadır. 19.3.1969 tarih ve 1131 sayılı Avukatlık Yasası'nın 11 inci maddesine göre, "Aylık, ücret, gündelik veya kesenek gibi ödemeler karşılığında görülen hiçbir hizmet ve görev ... avukatlıkla birleşemez."
Belediye başkanları başkanlık süresince ödenek almakta ve yukarıya alınan Avukatlık Yasası'nın 11 inci maddesinde ödenekten söz edilmemekte ise de, maddede yer alan "...gibi ödemeler" deyimi kapsamına belediye başkanları da girmektedir.
Buna göre, belediyelerde ve bunlara bağlı ortaklık ve iştiraklerde çalışan avukatlar, bu kuruluşlardan ayrıldıktan sonra, ayrıldıkları tarihten itibaren 2 yıl geçmedikçe ayrıldıkları kuruluş adına dava alamaz ve takipte bulunamazlar.
▪ Belediye başkanları meclisin feshini gerektiren toplantılara katılamazlar
5393 sayılı Yasa'nın 30 uncu maddesinde, hangi hallerde belediye meclisinin feshi yoluna gidileceği 2 bent halinde sayılmıştır. Sözü geçen maddenin bentlerinde açıklanan fiil ve işlemlere katılan belediye başkanlarının da Danıştay kararı ile görevlerine son verilir.
▪Belediye başkanları, gündemde bulunmayan bir hususu mecliste görüşüp karara bağlayamazlar.
5393 sayılı Yasa'nın 21 inci maddesinde; her ayın ilk günündeki belediye meclis gündeminin belediye başkanı tarafından belirlenerek en az üç gün önceden üyelere bildirileceği ve çeşitli yöntemlerle halka duyurulacağı belirtilmektedir.
Bu kapsamda gündemde bulunmayan bir hususun görüşülüp karara bağlanabilmesinin, Belediye Yasası'nın 21 inci maddesine göre, her ayın ilk toplantısında belediye başkanı ve meclis üyelerince önerilecek belediyeye ait işlerle ilgili konuların gündeme alınması ile mümkün olduğundan, belediye başkanının isteği üzerine gündemde olmayan bir konunun görüşülerek karara bağlanması mümkün değildir.
Bu konuda, Danıştay 11 inci Dairesi'nin E.1972/3052, K.1973/1994 sayılı, önceden tespit edilmiş toplantı gündeminde yer almayan konunun görüşülemeyeceği hakkında kararı vardır.
▪ Belediye başkanları belediye ihalelerine katılamazlar
Belediye başkanları, başkanı bulundukları belediyenin açtığı ihale işlerine iştirak edemezler.
Bu konuda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 11 inci maddesinin (a) fıkrasında; ihaleyi yapan idarelerin ita amirlerinin doğrudan ve dolaylı olarak ihalelere katılamayacağı, aynı maddenin (c) fıkrasında ise, bunların eşi ve üçüncü dereceye kadar olan kan ve sihri hısımlarının da bu yasak kapsamında olduğu hükme bağlanmıştır. Bu nedenle belediye başkanı, başkanı olduğu belediyeye ait ihalelere katılamaz.
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 6 ncı maddesinin (a) fıkrasında ihaleyi yapan idarenin, (c) fıkrasında da bunların ikinci dereceye kadar yakınlarının ihaleye katılamayacakları hükmü yer aldığından belediye başkanı, başkanı olduğu belediyenin ve bağlı kuruluşlarının ihalelerine katılamaz. Buna göre; belediye başkanları dolaylı olarak da ihale işlerine katılamazlar. Keza bu yasaklama belediye başkanlarının ortaklarını da kapsar. Yine, belediye başkanlarının ikinci dereceye kadar (2 nci derece dahil) kan ve sıhri hısımları ihalelere katılamazlar.
Nitekim, Danıştay 10. Dairesi'nin E.1992/927, K.1992/2056 sayılı Kararı'nda; belediye başkanlarının belediyenin yaptığı ihaleye katılamayacağı belirtilerek, ihalenin iptali yoluna gidilmiştir.
▪ Belediye başkanları bağışta bulunamazlar
5393 sayılı Belediye Yasası'nın 15 inci maddesinin (i) bendinde, belediyelerin bağış kabul etmeye yetkili oldukları belirtilmiştir. Aynı Yasa'nın 18 inci maddesinin (g) bendine göre, bağışların şartlı yapılması halinde, bu bağışın kabul edilip edilmemesini karara bağlamak belediye meclislerinin görevleri arasındadır.
Belediyeler bağış kabulüne yetkili oldukları halde, gerçek ve tüzel kişilere bağışta bulunamazlar.
Danıştay 11. Dairesi'nin 27.6.1973 tarih ve E.1972/3490, K.1973/1620 sayılı Kararına göre; belediyelerin istimlak suretiyle de olsa malik bulunduğu amme malı hükmündeki emvalini, kendi gayesine uygun olarak kullanılmak şartıyla da olsa gerçek ve tüzel kişilere hibe etmesine kanuni imkan yoktur.
▪ Belediye başkanının, belediye ile ilgisi bulunmayan giderleri belediye bütçesinden ödenemez
Belediye başkanı, belediye bütçesinden belediye ile ilgisi bulunmayan bayram tebrik kartı, nişan-düğünlere çiçek gönderme veya hediye verme, yılbaşı gazete ilanları, makam odasının çay-sigara giderleri belediye bütçesinden ödenemez.
▪ Belediye başkanları gizli oylamada kime oy verdiğini açıklayamazlar
5393 sayılı Yasa'nın 22 nci maddesinde belirtildiği üzere, oylamada eşitlik çıkması durumunda, başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
Danıştay 3.Dairesi'nin 30.9.1968 tarihli ve E.1968/390, K.1968/394 sayılı Kararına göre, oylarda eşitlik halinde başkanın bulunduğu taraf tercih edileceği hakkındaki hüküm, ancak açık oylamalarda değer ifade eder; gizli oylamada başkan kime oy verdiğini açıklayamaz, aksi hal iptali doğurur.
Danıştay 3.Dairesi'nin 28.2.1974 tarih ve E.1974/129, K.1974/172 sayılı Kararı da aynı yöndedir.
▪Belediye başkanları, yıllık faaliyet raporunun görüşülmesinde meclise başkanlık edemezler
5393 sayılı Yasa'nın 56 ncı maddesi; belediye başkanının, stratejik plân ve performans programına göre yürütülen faaliyetleri, belirlenmiş performans ölçütlerine göre hedef ve gerçekleşme durumu ile meydana gelen sapmaların nedenlerini ve belediye borçlarının durumunu açıklayan bir faaliyet raporu hazırlamasını öngörmektedir.
Aynı Yasa'nın 19 uncu maddesine göre, yıllık faaliyet raporunun görüşüldüğü meclis toplantısı meclis başkan vekilinin başkanlığında yapılır.
Yasa'nın 60 ncı maddesinde, raporunun müzakeresi sırasında hükmü bulunduğuna göre, belediye başkanı, faaliyet raporunu başkanlık mevkiinden okuyabilir ve görüşmelerin başlamasında yerini başkan vekiline bırakır.
▪ İlçe belediye başkanları, büyükşehir belediye başkan vekilliği yapamaz.
Büyükşehir belediye başkan vekili, Belediye Kanunu’ndaki usullere göre belirlenir.
Ancak, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 17 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre, büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye başkanları büyükşehir belediye başkan vekili olamaz.
▪ Milletvekili seçimine girip kazanamayanlar belediye başkanlığı görevine dönemezler
15.3.1990 tarihinde kabul edilen 3617 sayılı Kanun’la 298 sayılı Kanun’a eklenen ek 7 nci madde hükmü ile, Devlet memurları ve kamu görevlilerinden milletvekili veya mahalli idareler genel veya ara seçimlerine katılanların aday adayı veya aday olup da seçimi kazanamamaları halinde, eski görevlerine veya kazanılmış hak aylık derecelerindeki başka bir göreve dönebilmeleri olanağı yaratılmış ise de, belediye başkanlarının bu anlamda kamu görevlisi olmadıklarından, bir kez görevinden istifa ettikten sonra onları tekrar göreve getirme yetkisine sahip merci bulunmadığından, Milletvekili seçimine girip kazanamayanların, yeniden belediye başkanlığı görevine dönmeleri mümkün değildir.
Danıştay 8. Dairesi, 28.9.1988 tarih ve E.1988/670, K.1988/613 sayılı Kararı ile; "Belediye başkanı iken milletvekilliği adaylığı için görevinden çekilen, ancak önseçimde milletvekili adayı seçilmeyen davacının görevine dönemeyeceği yolundaki Bakanlık adına yapılan kaymakamlık işleminde yetki yönünden bir sakatlık bulunmadığı ve seçimlere katılmak üzere, görevinden çekilmiş olan belediye başkanının görevine gelebilmesi için yapılacak seçimi kazanması gerektiği" hakkında karar almıştır.
▪Belediye başkanları, özel suretle ilgili oldukları konuların müzakeresinde bulunamazlar.
5393 sayılı Belediye Yasası'nın 27 nci maddesi uyarınca, encümen (belediye) başkanı ve encümen üyeleri, münhasıran kendileri, ikinci derece dahil kan ve kayın hısımları ve evlatlıkları ile ilgili işlerin görüşüldüğü encümen toplantılarına (örn. ruhsat verme) katılamazlar.
Bu nedenle, belediye başkanları, özel suretle ilgili oldukları konuların görüşüldüğü encümen toplantılarına başkanlık edemez.
▪Belediye başkanları siyasi partilerin yönetim ve denetim kurullarında görev yapamazlar
Belediye başkanları, 5393 sayılı Belediye Yasası'nın 37 nci maddesine göre; belediye başkanları, görevinin devamı süresince siyasî partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamazlar.
Keza, 2821 sayılı Siyasi Partiler Yasası'nın 24 üncü maddesi uyarınca, görevlerinin devamı süresince siyasi partilerin il ve ilçe yönetim kurulu başkan ve üyeliği yapamazlar.
▪Belediye başkanının ihale komisyonunda bulunduğu sırada üvey oğlu ihaleye katılamaz.
Bu konuda Danıştay'ın bir kararında; mülkiyeti belediyeye ait bir dükkanı 2886 sayılı Yasa'ya aykırı olarak ihale yapmaksızın belediye başkanının bir yakınına verilmesi, dosyadaki bilgi ve belgelerle sanıkların tevilli kararından anlaşıldığından, belediye başkanı ve encümen üyelerinin TCK'nın görevi kötüye kullanma maddesine göre yargılanmalarının gerektiğine hükmetmiştir. (D. 2. D. 20.4.1990 gün ve E.1988/1425, K.1990/1392).
▪ Belediye başkanı, oda, borsa ve birlik yöneticiliği yapamaz.
5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Hakkında Kanun’un 5290 sayılı Kanun’la değişik 81 inci maddesinin son fıkrasına göre, belediye başkanı olarak seçilenlerin oda, borsa ve birlik organlarındaki görevleri sona erer.
▪ Serbest muhasebecilik ve mali müşavirlik yapamaz.
3568 sayılı Kanun’un 45 inci maddesine göre, belediye başkanı, bu Kanun kapsamında serbest muhasebecilik, mali müşavirlik ve yeminli mali müşavirlik yapamaz.
▪ Belediye başkanları ücret karşılığında proje çizip, onaylayamazlar.
Belediye başkanlarının kendi beldesi dışında şehir plancılığı yapabileceği İçişleri Bakanlığı Hukuk Müşavirliği'nin 19.06.1994 tarih ve 2027 sayılı görüşünde belirtilmiştir. Ancak, Danıştay 2. Dairesi'nin 19.06.1994 tarihli ve E.1993/1213, K.1994/1219 sayılı Kararı'nda belediye başkanının ücret karşılığında proje çizmesinin ve bunu tasdik etmesinin görevi kötüye kullanma suçunu oluşturacağı hükme bağlanmıştır.
▪ Mühendislik ve mimarlık yapamaz.
3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Kanunu’nun 9 uncu maddesine göre, Devlet ve belediye dairelerinde bir görevde bulunan yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar ve fen memurları çalışma saatleri dışında olsa da ücretli veya ücretsiz bir özel surette meslek ve sanatlarını icra edemez. Belediye başkanı da bu kapsamda olup, profesörlük , öğretmenlik ve doçentlik söz konusu madde hükmünden müstesnadır. Ayrıca o mahalde bu tür bir eleman yoksa kendi kurumlarına ait olmamak kaydıyla serbest çalışabilirler.
▪ Belediye başkanları belediye ile taahhüde giremez.
Belediye başkanı görevi süresince veya görevden ayrıldıktan sonra iki yıl süreyle belediye ve bağlı kuruluşlarına karşı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak taahhüde giremez, komisyonculuk ve temsilcilik yapamaz (5393 s. K. m.28).
▪ Belediye başkanları eczacılık yapamaz.
6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun’un 6308 sayılı Kanun’la değişik 17 nci maddesinde yer alan, “Eczane sahip ve mesul müdürü iken askerlik hizmetini yapmak üzere silahaltına alınanlar askerlik hizmeti süresince; yüksek lisans veya doktora eğitimi alacaklar bu eğitim süresince; milletvekili, belediye başkanı, Türk Eczacıları Birliği başkanlık divanı üyeleri bu görevleri devam ettiği müddetçe eczaneye bir mesul müdür atar.” hükmü uyarınca, belediye başkanları eczane mesul müdürlüğü yapamaz.
▪ Profesyonel spor kulüplerinde yöneticilik yapamaz.
5393 sayılı Belediye Yasası'nın 27 nci maddesinin ikinci fıkrasına göre; belediye başkanı, profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz. Büyükşehir belediye başkanı spor kulüplerinde başkan ve yönetim kurulu üyesi olamaz (5216 s. K. m.17/3).
▪ Temsil görevi üstlenemez.
5393 sayılı Belediye Yasası'nın 43 üncü maddesine göre; belediye başkanı kendisinin, birinci ve ikinci derecedeki kan ve kayın hısımlarının ve evlatlıklarının, belediye ile itilaflı oldukları durumlarda dava açılması ve belediyenin temsili meclis birinci başkan vekili, bulunmadığı takdirde ikinci başkan vekili veya bunların yetkilendireceği kişiler tarafından yerine getirilir.
▪ Belediye başkanı, sendika kuramaz ve yöneticilik yapamaz.
4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 15 inci maddesinin (c) fıkrası hükmüne göre; belediye başkanları, kamu görevlilerinin kurdukları sendikalara üye olamazlar ve sendika kuramazlar.
▪ Belediye başkanı, bu sıfatla dernek ve vakıf üyeliği yapamaz.
5072 sayılı Vakıf ve Derneklerin Kamu Kurum ve Kuruluşları ile İlişkileri Hakkında Kanun’un 1 inci maddesine göre belediye başkanı, bu sıfatı ile dernek veya vakıflara üye olamaz. Ancak, Kanun’un yayımından önce kurulan dernek ve vakıflara üye olanlar bu madde kapsamı dışındadır. Belediye başkanının özel kişi olarak dernek ve vakıflara üyeliğini engelleyen bir hüküm yoktur.
▪ Belediye başkanı, bilirkişilik yapamaz.
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16 ve Kadastro Bilirkişileri Hakkında Yönetmelik’in 7 nci maddesinin (d) fıkrasında; “Belediye veya köy tüzelkişiliği adına yapılacak sınırlandırma ve tespitlerde belediye meclisi, belediye encümeni ile köy ihtiyar kurulu üyesi olarak görev yapanlar bilirkişi olarak dinlenemez.” hükmü yer almaktadır. Bu hükme göre, belediye başkanı kendi beldesi sınırları içinde yapılan kadastro çalışmalarında bilirkişilik yapamaz.
▪ Belediye başkanları paraya vazülyed edemezler.
5018 sayılı Yasa'ya göre; belediye başkanları, mali hizmetler birim yöneticileri, muhasebe yetkilileri, harcama yetkilileri veya belediye encümen üyeleri hiçbir sebep ve vesile ile paraya vazülyed edemezler (el süremezler). Belediye gelirleri resmi makbuz karşılığında tahsildarlar tarafından tahsil edilir. Muhasebe yetkilisi adına ve hesabına para ve parayla ifade edilebilen değerleri geçici olarak almaya, vermeye ve göndermeye yetkili olanlar muhasebe yetkilisi mutemedidir.
Belediye başkanları, belediye encümen üyeleri, geçici görevle bir yere gitmek için kendilerine yapılacak ön ödemeler (avanslar) bu hükmün dışındadır.
4. SONUÇ
Belediye başkanları, belediye tüzel kişiliğinin başı ve yürütme organı olarak, belediye teşkilatını sevk ve idare etmek, belediyenin hak ve menfaatlerini korumak, belediye tüzel kişiliğini temsil etmek gibi pek çok görev ve yetkiyle donatılmıştır.
Belediye başkanlığı görevi; milletvekilliği, İl genel meclisi üyeliği, Belediye meclisi üyeliği, Köy muhtarlığı, Mahalle muhtarlığı görevleriyle birleşemez. Başka bir deyişle, bu görevler bir kişi uhdesinde birleşmez.
Ayrıca, belediye başkanlarının başkan seçilmesiyle birlikte kamusal görev yüklenmesi sebebiyle gerek bu görevleri sırasında, gerekse başkanlıktan ayrıldıktan sonra belli bir süre devam eden yasaklılıkları vardır.
Bu bağlamda, yukarıda saydığımız başkanlıkla bağdaşmayan görevlerin ileride sorunla karşılaşılmaması bakımından bilinmesinde yarar görülmektedir.
Mustafa Dönmez
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
Yerel Yönetimler Gn.Md.
Şube Müdürü
Comments